Quran və sünnədən incilər

"ONDA XOŞAGƏLMƏZ BİR ŞEY GÖRSƏNİZ BELƏ DEYİN" Allahın Elçisi (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Küləyi söyməyin, onda xoşagəlməz bir şey görsəniz belə deyin: “Ey Allah, biz Səndən bu küləyin xeyrini, onda olanların xeyrini və ona əmr olunmuş şeyin xeyrini diləyirik, biz bu küləyin şərindən, onda olanların şərindən və ona əmr olunmuş şeyin şərindən Sənə sığınırıq” (Tirmizi)

“Ey Qadir və Bacaran! Ey müdrik!” (Tirmizi) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) heç vaxt heç nəyi bəd əlamət hesab etmirdi. O, işçini göndərdikdə onun adını soruşurdu, əgər ad xoşuna gəlsəydi, o sevinirdi, xoşuna gəlməsə isə bu, onun üzündən məlum olurdu (Əbu Davud "Səhih Sünən")

Bir dəfə Allah Rəsulunun (sallallahu aleyhi və səlləm)  yanında uğursuzluqdan söz açıldı. Rəsulullah uğursuzluq haqda buyurdu: “Pis əlamət yoxdur , Ən yaxşısı (ən gözəl şey (bir hadisəni)) xeyrə yozmaqdır. Uğursuzluq düşüncəsi heç bir müsəlmanı yolundan ayırmasın! Uca Allahın gücü və qüdrəti hər şeyə yetər. Əgər xoşagəlməz bir şey görsəniz, bu duanı oxuyun: “Allahummə lə yəti bil-həsənəti illə əntə va lə yədfəus seyyiəti illə əntə və lə havlə və lə quvvatə illə bik". (Allahım! Xeyirlər ancaq Səndəndir, şəri də ancaq Sən uzaqlaşdıra bilərsən. Yeganə güc və qüvvət sahibi Sənsən, həqiqi güc və qüvvət Səndəndir). (Əbu Davud "Səhih Sünən") “Uğursuzluğa inanmaq şirkdir, ona inanan adam heç vəchlə bizdən deyil.. Lakin Allaha təvəkkül etsən, onu səndən uzaqlaşdırar.” (Tirmizi) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) həmçinin belə demişdir: “Kim işin nəhs gətirməyinə inanıb işindən qalsa, şirk etmiş olur.” Soruşdular: “Bəs bu günahı nə ilə yumaq olar? Dedi: “İlahi, nə Sənin xe...

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurmuşdur: "Rəhbərlərinizi söyməyin, aldatmayın və onlara nifrət etməyin. Allahdan qorxun və səbir edin. Həqiqətən nicat yaxındadır". (əl-Beyhəqi “Şüəb” 6/96. Həsən) Alimlərdən biri deyir: "Biz hətta zülmkar rəhbərlərimizə və hakimlərimizə qarşı çıxmağın, onlara qarşı bəd dua etməyin tərəfdarı deyilik. Həmçinin onlara itaətsizlik göstərməyi də dəstəkləmirik. Onlara itaət etmək Allah taalaya itaətdir. Yalnız bir halda, Allaha asiliyi əmr etsələr o zaman onlara itaət etmirik. Onlar üçün islah edilmə və bağışlanma duaları edirik". Digər alim bu məsələni təkid edərək deyir: "Bir kəsin rəhbərə qarşı bəd dua etdiyini görsən onun bidətçı olduğunu bil. Bir nəfərin isə rəhbərin islah edilməsi üçün dua etdiyini görsən bil ki o Peyğəmbərin Sünnəsinə əməl edəndir, inşallah". Bəzi alimlər deyirlər: "Əgər mənim dualarım qəbul edilsəydi ancaq rəhbər üçün dua edərdim". Bizə zülm və haqsızlıq etmələrinə baxmayaraq onl...

VƏZİYYƏTİ ƏVVƏLKİ HALINA QAYTARMAYINCA ONUN TÖVBƏSİ QƏBUL EDİLMƏZ Müaviyyə (radiallahu anhu) deyir: "Əbu Zərr (radiallahu anhu) Rəbzə deyilən yerə getdikdə İraqdan olan bir dəstə onun qarşısına çıxdılar və dedilər: Ey Əbu Zərr! Biz sənə qarşı edilənləri eşitmişik. Sən sadəcə olaraq bir çağırış et, istədiyin qədər kişi sənin köməyinə toplanar. Əbu Zərr dedi: Ey müsəlmanlar! Tələsməyin, mən Peyğəmbərin belə buyurduğunu eşitim: "Məndən sonra sultan (rəhbər) olacaqdır. Ona hörmət edin. Kim ondan inciyib ona qarşı çıxarsa İslamda yeni cəbhə yaratmış olar. Vəziyyəti əvvəlki halına qaytarmayınca onun tövbəsi qəbul edilməz" İbn Əbu Asimin "Sünnə" kitabı: 2/ 499. Albani "Zilalul Cənnə" kitabı səh: 499-da hədisin səhih olduğunu qeyd etmişdir. Əbu Bəkrə (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurduğunu eşitmişdir: "Kim dünyada Allah taalanın sultanına yaxşılıq edərsə, Allah taala ona qiyamət günü yaxşılıq edər. Kim dünyada A...

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) rəhbər hətta zalım olsa belə, zülmünə qarşı dözməyi və səbirli olmağı və buna görə Allahdan savab diləməyi əmr etmişdir: “Arxandan vurub malını əlindən alsa da belə, əmrini eşidib ona itaət et! Onlar öz işlərinin, siz də öz işinizin məsuliyyətini daşıyırsınız. Hakiminizin günah etdiyini gördükdə, əməlindən şad olmayın. Buna baxmayaraq ona itaət etmədən əl götürməyin.” (“Səhihi-Müslim” 6-cı cild, səh. 19-20) Digər rəvayətdə: "Məndən sonra rəhbərlər olacaqlar. Onlar mənim yolumla getməyəcək, Sünnəmə əməl etməyəcəklər. Onların arasında qəlbi şeytan qəlbi olub insan cildində olan kişilər yetişəcəkdir" Mən dedim: Ey Allahın Elçisi! Mən onları görsəm nə edim? O buyurdu: "Sən Rəhbərin sözünü dinlə və ona itaət et. Hətta səni döyüb malını əlindən alsa da onu dinlə və ona itaət et" .  Müslim: 3/ 1476/ № 1847

Ölkə başçısına itaət etmək vacibdir. Uca Allah buyurmuşdur: “Ey iman gətirənlər! Allaha, Peyğəmbərə və özünüzdən olan ixtiyar (əmr) sahiblərinə itaət edin!” ("ən-Nisa" surəsi, 59). Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Allaha asi olmağı əmr etməyincə, ixtiyar sahibinin (əmrlərini) eşidib ona itaət edin» (Buxari) “Üzərinizdə hökmranlıq edən kəs başı kişmişə bənzər (qara yaxud qıvrım-qıvrım olduğundan Peyğəmbər onu kişmişə bənzətmişdir) həbəşi olasa belə, (əmrlərini) eşidib ona itaət edin.” əl-Buxari, 7142

“Ad-sansız bir adam idin, Allah səni ucaltdı. Yolunu azmış birisi idin, Allah sənə düz yol göstərdi. Zəif idin, Allah sənə güc verdi. Bəs sən sabah öz Tanrının yanına getsən, Ona nə cavab verəcəksən?”. Mənbə: D-r Abdurrahman Rafat əl-Başa Səhabələrin həyatı

Aişə anamız qəlbinin qatı olduğunu söyləyən bir qadına: “Ölümü çox xatırlayarsansa qəlbin yumşalar.” buyurdu. (Səhih) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir:  “İnsana vaiz [nəsihətçi] olaraq ölüm yetər.” (Beyhəqi)

Büreydə (radiallahu anhu) rəvayət edir, Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurdu: "Möminin ölümü alın təri ilə gələr." (Tirmizi, Nəsai) Aişə anamız dedi: "Mən Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) vəfatında çəkdiyi iztirabı gördükdən sonra, asan öldü deyə kimsəyə qibtə etmirəm. (Tirmizi)

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurur: “Heç bir müsəlmana üç gündən artıq başqa bir müsəlmanla əlaqələri kəsmək halal olmaz. Onlar küsülü qaldıqca, haqdan sapmış olarlar. Onlardan birinci barışanın ilk əvvəl barışığa gəlməsi onun üçün kəffarə olar. Əgər küsülü olduqları halda ölsələr, heç vaxt bir yerdə Cənnətə girməzlər. Onlardan biri digərinə salam verdiyi zaman o adam onun salamını almasa, salam verənin salamını mələk alar, salamı almayanı isə şeytan qarşılayar". (Buxari)

İstər ata, istərsə də ana xətrinizə dəyəndə, səbrlə və mülayim şəkildə onları başa salmaq lazımdır, lakin, nə ata ilə, nə də ana ilə küsülü qalmaq olmaz. Uca Allah buyurur: "Rəbbin yalnız Ona ibadət etməyi və ata-ana ilə yaxşı davranmağı buyurmuşdur. Əgər onların biri və ya hər ikisi sənin yanında qocalıq yaşına dolarsa, onlara: "Uf!" belə demə, üstlərinə qışqırma və onlara xoş söz söylə!" (əl-İsra surəsi, 23). Peyğəmbər (ona Allahın salavatı və salamı olsun) buyurdu: “Rəbbin razılığı valideynlərin razılığı ilə, qəzəbi isə valideynlərin qəzəbi ilədir”. (Tirmizi). “Atasını qul olaraq tapdıqdan sonra onu satın alıb azad edən şəxsdən başqa heç bir övlad atanın haqını ödəyə bilməz. (Əbu Davud "Səhih Sünən")

“PEYĞƏMBƏR BİZƏ BELƏ ƏMR ETMİŞDİR” Kureyb demişdir: Bir dəfə Ümmü Fəzl Bint Əl-Haris məni Şama Müaviyənin yanına göndərdi. Mən Şama çatıb Ümmü Fəzlin tapşırığını yerinə yetirdim. Orada ikən Ramazan ayı girdi. Biz hilalı cümə gecəsi gördük. Ayın axırında Mədinəyə çatdım. İbn Abbas məndən hilal barəsində soruşaraq: «Hilalı nə zaman gördünüz?» - dedi. Mən: «Cümə gecəsi gördüm» -dedim. O dedi: «Sən özün gördün?» Mən: «Bəli, mən də gördüm, insanlar da görüb oruc tutdular. Müaviyə də oruc tutdu.» - dedim. İbn Abbas dedi: «Biz isə hilalı şənbə gecəsi gördük. Orucu da otuz günü tamamına və ya yeni hilalı görənə qədər tutacağıq.» Mən dedim: «Məgər Müaviyənin görməyi və orucu sənə kifayət deyil?» O: «Xeyir, Peyğəmbər bizə belə əmr etmişdi» - dedi Əbu Davud "Səhih Sünən" Bu dəlildir ki, orucu öz yaşadığın ölkə ilə açmalısan. “Oruc, insanların oruc tutmağa başladığı zaman başlayır və onların oruc tutmağı dayandırdıqları zaman başa çatır” Peyğəmbər (Ona Allahın salavat və salamı ...

Ənəs ibn Məlikdən (radiallahu anhu) rəvayət olunur ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) suyu üç nəfəsə içərdi və deyərdi: «Bu daha yararlı, daha sağlam və daha xeyirlidir.» Əbu Davud "Səhih Sünən"

Abdullah ibn Amr əl-As (radiallahu anhu) belə rəvayət edir: «Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) xain kişi və qadının, qardaşına kin (qəzəb) bəsləyənin şəhadətini qəbul etmədi. Həmçinin bir ailədən asılı olan kəsin bu ailə (qardaşına kin bəsləyən ailə) haqda verdiyi şahidliyini qəbul etmədi. Bu kəsin başqalarının lehinə etdiyi şahidliyi qəbul etdi.»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Ummu Sələmə (radiAllahu anhə) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Mən bir bəşər övladıyam. Siz, iddialarınıza baxmağım üçün mənə müraciət edirsiniz. Bəziləriniz dəlilini ifadə etməsində digərindən daha bəlağətli olur və mən də ondan eşitdiklərimə görə hökm verirəm. Buna görə də kimin üçünsə qardaşının haqqı olan bir şeyi hökm versəm ondan heç bir şey götürməsin! Çünki ona atəşdən bir hissə vermiş olaram.»  Əbu David "Səhih Sünən"

ALLAHIN “ƏL-QABİD" VƏ “ƏL-BASİT” ADLARININ MƏNASI əl-Qabid sözü götürən, azaldan deməkdir. əl-Basit sözü isə əl-Qabid sözünün əksi olaraq genişləndirən, artıran deməkdir. Allahın əl-Qabid və əl-Basit adları Peyğəmbərin – ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - hədisində zikr edilir. Rəvayət edilir ki, Ənəs ibn Malik demişdir: “Allah Elçisinin dövründə Mədinə şəhərində malların bahalaşması baş verdi. İnsanlar dedilər: “Ey Allahın Elçisi, mallar bahalaşdı, bizim üçün qiymətləri təyin et!” Allah Elçisi buyurdu: “Həqiqətən, qiymətləri təyin edən, azaldan (əl-Qabid) və artıran (əl-Basit), ruzi verən Allahdır. Mən ümid edirəm ki, (Qiyamət günü) Rəbbimlə qarşılaşdıqda sizdən nə qan, nə də mal barədə hər hansı bir haqsızlığa görə məndən haqqını tələb edən heç bir kəs olmayacaq.” (İbn Macə, 2200). Yəni, əgər mən mal sahibinin razılığı olmadan onun malına qiymət təyin etsəm, ona qarşı haqsızlıq etmiş olaram və o, Qiyamət günü buna görə məndəm haqqını tələb edə bilər. əl-Qabid ol...

1. Quranı öz rəylərinə uyğun təfsir edirlər. Rəsullullah (Allahın ona salavatı və salamı olsun) belə buyurur:  "Kim Quranı öz rəyinə uyğun təfsir etsə, odda yerini hazırlasın" (Təfsir)  "Kim mən Cənnətliyəm desə, oddadır" (Şeytanın Hiylələri İbnul-Cevzi)  Xalid: "Nə qədər namaz qılanlar var ki, ürəklərində olmayanı dilləri ilə deyirlər" —dedi. Rəsullulah:  "Mənə insanların qarınlarını yarıb qəlblərini araşdırmaq əmr olunmadı" buyurdu. Rasulullah sonra ona baxaraq (Peyğəmbərə "ədalətli ol" deyən xəvariclərin atası Zul Xuveysrəyə)  "Bu insanın nəslindan elə qövmlər gələcək ki, quranı oxuyacaqlar, amma quran boğazlarından aşağı geçməyəcək. Onlar oxun yaydan çıxdığı kimi dindən çıxacaqlar" dedi (Buxari, Muslim)  Digər rəvayətdə:  "Mənə insanların qəlbini yarıb və qarnını deşib imanlarını araşdırmaq əmr edilmədi".  Buxari, Meğazi 61; Müslim, Zekat 144 «Elmsiz olaraq insanl...

«Sözsüz ki, hər çətinliyin ardınca asanlıq gələr (Asanlıq yalnız çətinliklə hasil olar!). Həqiqətən, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr!» "əl-İnşirah" surəsi 5/6

"ALLAH BİR QÖVMÜ SEVƏRSƏ..."  Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Mükafatın böyüklüyü bəlanın böyüklüyünə görədir. Həqiqətən, Allah bir qövmü sevərsə, onlara bəla verməklə imtahan edər. Kim razı olarsa, Allahın razılığını qazanar. Kim qəzəblənərsə, Allah da ona qəzəblənər". (Tirmizi) "Allah bir qulunu sevərsə, onu bəlalarla imtahan edər". (Tirmizi) Səhabələrin başlarına müsibət gəlməyəndə deyirdilər ki, görəsən hansı günahımıza görə Allah bizə müsibət göndərmir? Müsibət gələndə deyərdilər ki, görəsən biz hansı xeyirli əməl etmişik ki, Allah bizə bunu göndərib?  Böyük alim Həsən Bəsri (Allah ona rəhmət etsin) demişdir: "Siz səhabələri görsəydiz onları (dinlərinə tam bağlı olduqları üçün) dəli hesab edərdiniz. Onlar (səhabələr) isə sizi görsəydilər, sizi müsəlman zənn etməzdilər".

Rəsulullah (sallallahu aleyhi va səlləm) dedi: “Həqiqətən, bu qəlblər su dəyəndə dəmir paslanan kimi paslanır”. Dedilər ki, ey Allahın Rəsulu, bəs onu cilası nə ilə olur? “Ölümü çox xatırlamaq və Quran oxumaqla,”- dedi. (Beyhaqi)

Peyğəmbər (Ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) demişdir: "Sizdən biriniz pis iş (günah) gördükdə əli ilə düzəltsin! Ona qadir olmasa dili ilə düzəltsin! Ona da qadir olmasa, qəlbi ilə nifrət etsin, bu da imanın ən zəif dərəcəsidir". (Muslim)

Əbu Teyyah, Əbdürrəhman b. Hanişə soruşdu: "Sən Rəsulullahın (sallallahu aleyhi və səlləm) vaxtında yaşadın və onu gördün" "Bəli" dedi "Bəs şeytanların Rəsulullaha hücum etdiyi gecə o nə etdi"? Deyə soruşdu. Belə cavab verdi: "Şeytanlar o gecə yamac və vadilərdən Rəsulullahın üzərinə endilər (hücum etdilər). Hətta şeytanlardan birinin əlində alovlu bir məşəl vardı. Onunla Rəsulullahın üzünü yandırmaq istəyirdi. Amma Allah onu qorudu. Cəbrayıl (aleyhi-s-sələm) dərhal enib Rəsulullaha bu duanı oxumasını əmr etdi: "Allahın yaratdığı və çoxaltdığı şeylərin şərindən, göydən enən və göyə çıxan şeylərin şərindən, gecə və gündüzün fitnələrinin şərindən, xeyirlə gələndən başqa gecə gələn hər şeyin şərindən Allaha pənah aparıram  Əbu Asim Əbu Hənifə Müsnəd

10. Ümumiyyətlə onlarda (xəvariclərdə) Dəvət elminin - dəvətin ədəbləri, dəvətin özü və s. -  barədə təsəvvürün olmaması. Şəhadət gətirən cahil müsəlmanları görən kimi, öz keçmişlərini unudaraq, qeybdən xəbər verərək "qəlbən demir" və s. deyərək islamdan çıxarıb, onlara haram olduğu halda kafir və ya müşrik damğası vurub dəvəti haram bilirlər.  İslam dini isə dəvət dinidir.  Uca Alah buyurur: "İnsanları Rəbbinin yoluna hikmətlə, gözəl öyüd-nəsihətlə dəvət et və onlarla ən gözəl tərzdə mübahisə et. Şübhəsiz ki, Rəbbin azğınlığa düşənləri də, doğru yolda olanları da yaxşı tanıyır". (ən-Nəhl surəsi, 125.) "(Ya Rəsulum!) Allahın mərhəməti səbəbinə sən onlarla yumşaq rəftar etdin. Əgər kobud, sərt ürəkli olsaydın, əlbəttə, onlar sənin ətrafından dağılıb gedərdilər". (Ali İmran, 159) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Asanlaşdırın, çətinləşdirməyin, müjdələyin, qaçırtmayın.” (Buxari) “Kim Allaha, bir də axirət gününə iman gətirmişsə ya xey...

Əbdürrəhman ibn Ziyad deyir: "Bir gün Musa (aleyhissələm) oturarkən yanına şeytan gəlir və: "Salamun aleykum, ya Musa!" deyir. Musa ona: "Kimsən?" Deyə soruşur. O da: "Şeytanam" deyir. Musa: "Allah sənə rəhmət etməsin, niyə gəlmisən?" Deyir. Şeytan: "Sənin Allah dərgahındakı mövqeyinə görə sənə salam verməyə gəldim" deyər. Musa: "Bəs üzərindəki nədir"? Deyir. Şeytan: "Onunla insan oğlunun qəlbini sapdırıram" deyir. Musa: "Bəs insan nə etdiyi zaman ona hakim olursan?" Deyə soruşur. Şeytan: "Özünü bəyəndiyi, əməlini çox gördüyü və günahlarını unutduğu zaman ona hakim oluram. Səni üç şeydən çəkindirirəm ey Musa! Sənə halal olmayan bir qadınla heç vaxt tək qalma, çünki mütləq aranıza fitnə salaram. Söz verdiyin zaman mütləq yerinə yetir. Yerinə yetirə bilməyəcəyin sözü vermə, çünki mən verilən sözün yerinə yetirilməməsi üçün söz sahibi ilə sözünün arasına girirəm. Sədəqə verən z...

Xəvariclərin səfeh, ağıldan naqis olmalarına dair əlamətlərdən digəri 9. Nəinki İslama, insanlığa yaraşmayan hər cür vəhşilikləri edirlər. Bunlardan biri də, insanlara işgəncələr verib, diri – diri yandırırlar Halbuki Dinimizdə nəinki Allahın əzabı (atəşlə) ilə əzab vermək, hətta lənət etmək belə haramdır! Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Allahın əzabı ilə əzab verməyin!” (Buxari) "Bir-birinizi Allahın lənəti və qəzəbi ilə, həmçinin odla lənətləməyin". (Əbu Davud) “Dünyada insanlara işgəncə tətbiq edənlərə Allah da o biri dünyada cəza verir”. (Muslim, Əbu Dəvud) Rəvayətə görə bir dəfə ən zalım düşmənlərdən biri əsir düşüb müsəlmanların əlinə keçmişdi. Bəzi adamlar ona əzab vermək istədilər. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) bunu qətiyyətlə qadağan edib dedi: “Mən ona işgəncə vermərəm. Əgər belə etsəm, peyğəmbər olsam belə, Allah məni də eyni qaydada cəzalandırar”. (İslam ensiklopediyası) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və...

Sələfi salehdən biri tələbəsinə belə dedi: "Şeytan səni bir pisliyə sövq etsə nə edərsən"? Tələbə: "Mübarizə apararam" dedi. "Bəs yenidən qayıtsa"? Tələbə yenə: "Mübarizə apararam". Dedi. "Birdən yenə qayıtsa"? Tələbə eyni cavabı verdi. Bunun üzərinə müəllim: "Bu çox uzundur" - dedi. Ona bu dəfə belə sual verdi: "Bəs sən bir sürünün yanından keçəndə itləri sənə hücum edərsə və ya yol verməsə nə edərdin"? Tələbə: "Onlarla mübarizə apararam və qovmağa çalışaram" dedi. Müəllim: "Bu da uzundur. Amma sən onun sahibindən kömək istəsən sahibi ona mane olar". Dedi.  "Şeytanın hiylələri" İbnul-Cevzi

Vehb ibn Münebbih deyir ki: "Bir rahib özünə görünən şeytana belə deyir" "İnsanın ən çox hansı xasiyyəti (halı, əxlaqı) sənə yardımçı olur"? Şeytan da: "Hədsiz qəzəbi" deyir. Çünki qul hiddətlənən zaman uşaqların topla oynadığı kimi onunla oynayıram". Şeytanın hiylələri İbnul-Cevzi

Səlim ibn Abdullah atasının belə dediyini rəvayət edir: Nuh (Allahın ona salamı olsun) gəmiyə mindikdə tanımadığı bir qocanı gəmidə gördü. «Bura niyə girdin?» soruşduqda, qoca belə cavab verdi «Bədənləri səninlə olduqları halda qəlbləri mənimlə olsun deyə, dostlarının qəlbinə girdim». Nuh dedi: «Çıx oradan, ey Allahın düşməni!» Şeytan ona qulaq asmayaraq deyir: «İnsanları beş şeylə həlak edirəm. Sənə bunların üçünü bildirəcəyəm» Uca Allah Nuha belə vəhy etdi: «O üçünə ehtiyacın yoxdur, digər iksini söyləməsini istə» Şeytan dedi: «İnsanları həlak etdiyim iki şey həsəd (paxıllıq) və tamahkarlıqdır, çünki həsəd səbəbilə mən Cənnətdən və Allahın rəhmətindən qovularaq şeytan oldum. Tamahkarlığa görə isə Adəm (Allahın ona salamı olsun) Cənnətdən çıxarıldı, halbuki Cənnət ona tamamilə mübah idi» “Şeytanın Hiylələri” İbnul-Cevzi

Cabir ibn Abdullah Allah Rəsulunun (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: “Şeytan taxtını su üzərində qurur sora öz dəstələrini fəsad törətməyə göndərir. Ona ən yaxın olan, insanları ən çox azdıranlardan biri geri dönüb deyir: “Filan əməlləri etdim” Şeytan narazılıqla: “sən heç nə etməmisən” deyər. Başqa biri gəlib deyir “bir kişi ilə xanımı boşanmayınca, onlardan əl çəkmədim”. Şeytan onu vəzifələndirir və özünə daha yaxın edir” (Müslim, Əhməd)

Əbu Hureyra (radiallahu anhu) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Sizdən heç biriniz (din) qardaşının üstünə silah qaldırmasın. Çünki o, (nə baş verəcəyini) bilə bilməz, ola bilsin ki, şeytan onun əli ilə qardaşını öldürsün, bununla (bu qatil) Cəhənnəmdəki çuxura düşsün.” əl-Buxari, 7072

Rəvayət edilir ki, bir dəfə şeytan Yəhyaya (Allahın ona salamı olsun) görünür. Üzərində müxtəlif asqılar var idi. Yəhya: "Ey şeytan, üzərində gördüyüm bu asqılar nədir"? Deyə soruşur. O da: "İnsanları onlarla aldatdığım şəhvətlərdir". Deyir. Yəhya: "Bəs mənim üçün bir şey varmı"? Deyə soruşur/ Şeytan belə deyir: "Bəlkə tox olarsan, namaz və zikri sənin üçün çətinləşdirərəm". Deyir. Yəhya: "Bəs bundan başqa bir şey varmı"? Deyir. Şeytan: "Xeyr". Deyir. Bunun üzərinə Yəhya: "Allaha and olsun ki, qarnımı heç vaxt doyurmayacağam". Deyir.  İbnul-Cevzi “Şeytanın hiylələri”

Cabir ibn Abdullah (radiallahu anhu) Rasulullahın (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurduğunu rəvayət edir: «Şeytan namaz qılanların ona uymasından ümidini kəsmişdir. Amma onların arasındakı fitnə-fəsaddan ümidini kəsməmişdir» (Muslim)

"ÖLDÜRƏN DƏ, ÖLƏN DƏ CƏHƏNNƏMDƏDİR" Əhnəf ibn Qeys demişdir: “Mən döyüşmək istəyərək çıxmışdım. Əbu Bəkrə ilə qarşılaşdım. Mənə dedi: “Geri qayıt, mən, Allah Rəsulunun (sallallahu aleyhi və səlləm) – “İki müsəlman, qılıncları ilə qarşılaşdıqları zaman (və ya bir-birinə qılınc çəkdiyi zaman) öldürən də, ölən də cəhənnəmdədir” – buyurduğunu eşitdim.” Bir nəfər: “Ey Allahın elçisi, bu qatildir, yaxşı öldürülənin nə günahı?” – dedi. Allah Rəsulu buyurdu: “ O da qarşısındakını öldürmək istəyirdi” Əbu Davud "Səhih Sunən"

Çatlamış və ya kənarı qırılmış qablardan istifadə etmək bəyənilmir. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurmuşdur: "Qabın qırıq (çatlaq) tərəfindən su içməyin və suya üfürməyin!. "Ağzı sınıq qablardan su içməyin!” Hədis alimləri bu qadağanın qəti surətdə haram deyil, bəyənilməyən bir əməl olduğunu bildirmişlər. Müasir tibb də təsdiqləyir ki, belə qabların sınıq yerlərinə mikrob yığışır və yumaqla təmizlənmir. Ona görə də sınıq və ya çatlaq qablardan istifadə etməmək daha yaxşıdır. Əlavə olaraq, qabın qırıq tərəfindən su içmək insanın dil və dodağına xəsarət yetirə bilər. İsti yeməyə və suya üfürüb onu soyudarkən nəfəslə birlikdə çıxan zərərli maddələr onlara qarışır. Bu həmçinin insanlar arasında ədəb baxımından da bəyənilmir. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "İçərkən içdiyiniz qabın içində nəfəs almayın!"

Cabir (radiallahu anhu) dedi ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi va səlləm) Uhud şəhidlərini iki-iki cəm edir, sonra deyirdi: “Quranı hansı daha çox bilirdi?” İkisindən biri göstərilsə onu qəbirdə qabağa qoyurdu. Səhih əl-Buxari, 38

Əbu Zərr (Allah ondan razı olsun) deyir: -Ey Allahın Rəsulu, mənə tövsiyə et, - dedim. O (Sallallahu aleyhi va səlləm): -Allahdan qorx, təqvalı ol! Çünki hər işin başı təqvadır, - dedi. -Ey Allahın Rəsulu, daha çox tövsiyə et, -dedim. -Quranı çox oxu! Çünki o sənin üçün yerdə nur, göylərdə saxlancdır, -dedi. (İbn Hibban)

İyad ibn Himar (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Allah mənə vəhy etdi ki, bir-birinizə qarşı təvazökar olasınız, bir-birinizə təcavüz etməyəsiniz və bir-birinizin yanında lovğalanmayasınız.» Mən dedim: «Ey Allahın Elçisi! De görüm, əgər bir nəfər məni məndən də çox nöqsanı olan bir toplum içində söysə, mən də ona cavab qaytarsam, buna görə günah qazanarammı?» Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: «Söyüşən iki nəfər, bir-birini təqsirləndirən və bir-birinə yalan söyləyən iki şeytandır». (Əbu Davud, əl-Buxari )

Allah Elçisi (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Elə bir Adəm oğlu yoxdur ki, onun başında olan hikmət bir mələyin əlində olmasın. O, təvazökar olduqda mələyə belə deyilər: «Onun hikmətini artır!» O, təkəbbürlük etdikdə isə, mələyə belə deyilər: «Onun hikmətini burax!» (əl-Bəzzar; ət-Tabərani)

Həsən əl-Bəsri rəvayət edir ki, bir kişi vəfat etdi və özündən sonra oğlunu və azad etdiyi köləsini qoyub getdi. Ölərkən azad etdiyi köləsinə oğluna baxmasını vəsiyyət etdi. Uşaq həddi-buluğa çatanadək kölə əlindən gələni əsirgəmədi - ona yaxşı baxdı, sonra da onu (öz qızı və ya bacısı ilə) evləndirdi. Bir müddətdən sonra o gənc həmin adama: “Mənim üçün hazırlıq gör, elm dalınca gedəcəyəm!”- dedi. O da onun üçün hazırlıq gördü. Nəhayət o, alimin yanına gəlib ondan elm öyrənmək istədikdə, alim de­di: “Nə vaxt evinə qayıtmaq istəsən, mənə de, sənə gözəl nəsihət edəcəyəm.” Bir müddətdən sonra o, alimin yanına gəlib de­di: “Mən evə getmək istəyirəm, mənə nəsihət et!” Alim dedi: “Allahdan qorx, səbirli ol və tələsmə!” Həsən əl-Bəsri dedi: “Elə bütün xeyir bunlardadır”. Nəhayət, o çıxıb getdi. O, bu nəsihətləri hələ unutmamışdı. Bunlar cəmi üç nəsihət idi. O gəlib yur­duna çatdıqda miniyindən yerə endi. Evinə gəldikdə orada zövcəsindən ayrı yatmış bir adam gördü. Zövcəsi də yat­mışdı. O...

İbn Abbas (radiallahu anhu) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) tez-tez dua edərək deyərdi: «Allahım! Pis qonşudan və vaxtından əvvəl saçlarıma dən salan ərdən (arvaddan), mənə hökmranlıq edən övladdan, mənim üçün əziyyətə çevrilən mülkdən, gözləri ilə məni görüb, qəlbi ilə məni güdən, məndə yaxşı bir xüsusiyyət gördükdə onu gizlədib, pis xasiyyət gördükdə isə insanlar arasında yayan pis dostdan Sənə sığınıram.»  ət-Tabarani, Əd-dua

Uca Allah buyurur: "O (Rəbb) ki, onlara, aclıqdan (sonra) yemək verdi, Və onlara qorxudan (sonra) əmin-amanlıq bəxş etdi".  "Qüreyş" surəsi, 4/5

Zeyd ibn Xalid (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurub: “Xoruzu söyməyin! Həqiqətən, o, namaza çağırır”.  Əbu Davud, 5103

Əbu Hureyrə (Allah ondan razı olsun) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: “İki nəfər söyüşərsə, ilk olaraq söyülən kəs həddi aşmadığı təqdirdə hər ikisinin günahı başlayan kəsə yazılar”. (Əbu Davud "Səhih Sünən"). Digər hədisdə: «Söyüşən iki adamın söylədiklərinin günahı, zülm edilən həddini aşmadıqca başlayana aiddir» (Əbu Davud "Səhih Sünən")

Suleym ibn Cabir əl Huceymi (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Mən Peyğəmbərin (salləllahu aleyhi və səlləm) yanına gəldim. O, bir paltarda dizlərini qatlayıb baldırlarını bir-birinə keçirərək oturmuşdu. Paltarın ətəyi onun ayaqlarının üstündə idi. Mən dedim: “Ey Allahın Elçisi! Mənə nəsihət et!” Peyğəmbər dedi: “Allahdan qorx, yaxşı işləri heç vaxt dəyərsiz hesab etmə, hətta su istəyən kimsənin qabına öz qabından su töksən belə və yaxud gülərüzlü halda qardaşınla söhbət etsən belə. Paltarının ətəyini (topuqdan aşağı) uzatmaqdan çəkin. Çünki bu, təkəbbürlükdəndir və Allah bunu sevmir. Əgər bir adam səndə olan nöqsanı bilib sənə eyib tutarsa, sən onda olan nöqsanı bildiyin halda ona eyib tutma. Burax onu, qoy günahı öz boynuna olsun, savab isə sənə qalsın. Onu söymə!” Mən o vaxtdan bəri nə bir heyvanı, nə də bir insanı söymədim”. (Buxari). Qeyd: Söyüş söymək, dava-dalaş salmaq günahdır. Bunların hamısı şeytan əməlindəndir. Bunun axırı həm bu dünyada, həm də axirətdə pis nəticələnə...

Allah Rəsulu (salallahu aleyhi və səlləm) mütləq yuxuları yozmağı və yuxu yozumuna görə hərəkət etməyi bizə buyurmayıb. Həmçinin bilmək lazımdır ki, hər kəs yuxu yoza bilməz. Bunu ancaq bu sahədə bilikli adamlar (yuxu yozmağı bacaran bir alim) etməlidirlər. Peyğəmbər (salallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Peyğəmbərlikdə (yəni peyğəmbərliyin əlamətlərindən) yalnız müjdələr qalmışdır.” (Səhabələr): “Müjdələr nədir?”– deyə soruşdular. Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) “Gözəl yuxudur!”– deyə cavab verdi.” (əl-Buxari) İmam Malikə "hər kəs yuxu yoza bilərmi?"- deyə sual verildikdə, o “Siz peyğəmbərliklə əylənməkmi istəyirsiniz?”-deyə cavab vermişdir. Yuxunu yalnız onu düzgün yozmağı bacaranlar yozsun. Əgər yaxşı yozumu varsa, onu xəbər versin. Yox əgər xoşa gəlməz yozumu varsa ya xeyir söyləsin, ya da sussun”.

Peyğəmbər (səllallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Yuxunun doğruluğu yuxu görənin səmimiyyətindən asılıdır. Ən doğru yuxu görənlər danışığında ən doğru olanlardır".  Muslim, 4200 Alimlər demişlər: Kim doğru yuxu görmək istəyirsə, doğru danışsın, Allah və Rəsulunun (sallallahu aleyhi və səlləm) əmrlərini yerinə yetirsin, qadağan etdiyi şeylərdən çəkinsin, Allahı çox zikr etsin

“Yaxşı yuxu Allahdandır. Sizlərdən biriniz yaxşı yuxu görərsə, o yuxunu yalnız sevdiyi adama danışsın (Digər hədisdə: Onu yalnız səni sevən və (yozumunu bilən) fikir sahibinə danış). Xoşuna gəlməyən bir yuxu gördükdə isə, həmin yuxunun və şeytanın şərindən Allaha sığınsın. O, üç dəfə tüpürsün və yuxusunu heç kəsə danışmasın. Əgər belə edərsə bu yuxu ona zərər verməz”.  əl-Buxari, 6985 Əgər insan sevindirici və xoşa gələn bir yuxu görərsə, Allaha həmd-səna etməli və yuxusunu onu sevənlərə danışmalıdır

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Yuxular üç növdür: Allahdan olan yuxu (Allahdan müjdə olan saleh yuxular), Şeytandan olan qəmginlik gətirən yuxu (Şeytanın təlqin etdiyi kədərləndirici yuxular, qarışıq yuxular), insanın oyaq olarkən fikirləşdiyi şeyləri yatarkən yuxuda görməsi (yaddaşa həkk olunmuş hadisələrlə bağlı yuxular)" (Buxari, Muslim)

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Din qardaşını gülər üzlə qarşılamaq kimi (təbii) bir yaxşılığı belə əsla kiçik görmə!”.  Müslim/Birr 144

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Hər bir müsəlman sədəqə verməlidir”. (Səhabələr) dedilər: “Bəs (sədəqə veməyə bir şey) tapa bilməsə necə?” O dedi: “Əllərinin zəhməti ilə qazanıb həm özünə xeyir qazansın, həm də (ehtiyacı olanlara) sədəqə versin”. Dedilər: “Bəs (bunu) bacarmasa, yaxud etməsə necə?” O dedi: “Yardım istəyən ehtiyac sahibinə yardım etsin”. Dedilər: “Bəs (bunu) edə bilməsə necə?” O dedi: “Qoy xeyirxah işlər görməyi, yaxud yaxşılıq etməyi əmr etsin”. Dedilər: “Bəs (bunu) edə bilməsə necə?” O dedi: “Qoy yaramaz işlərdən əl çəksin. Çünki bu, onun üçün sədəqə sayılır”. Səhihdir, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) əxlaqı / 115-ci fəsil, 225

Uca Allah buyurur: «Qohum-əqrəbaya da, yoxsula da, müsafirə də haqqını ver. Lakin malını lazım olmayan yerə sərf etmə. Həqiqətən, israfçılar şeytanların qardaşlarıdır. Şeytan isə Rəbbinə qarşı nankordur. Əgər sən Rəbbindən dilədiyin mərhəməti umaraq onların üzünə baxmırsansa (imkanın olmadığı üçün onlara bir şey verə bilmirsənsə), onda onlara xoş söz de". ("əl-İsra" surəsi, 28)

Uca Allah buyurur: "Əməlisaleh qadınlar Allaha itaət edər və qorunması lazım gələn şeyləri Allahın himayəsi sayəsində qoruyub saxlayarlar. Özbaşınalıq etmələrindən qorxduğunuz qadınlara nəsihət edin, yataqda onları tərk edin və onları döyün! Əgər sizə itaət etsələr, onlara əziyyət vermək üçün başqa yol axtarmayın. Həqiqətən, Allah Ucadır, Böyükdür." ("ən-Nisa" surəsi, 34) Ayənin izahında səhabələr və onlardan sonra gələn alimlər demişlər ki, ərinə qarşı itətsizlik edən qadınlara əvvəlcə nəsihət olunur, bu fayda verməsə, o, yataqda tərk edilir, ən son çıxış yolu kimi isə üzə və başa vurmamaq şərtilə yüngül vurulur. İbn Abbas (Allah ondan razı olsun) burada yüngül vurmaq dedikdə misvakla (diş təmizləyən kiçik çöp) vurmağın nəzərdə tutulduğunu demişdir. Burada məqsəd qadını təhqir etmək yox, Allahın hədlərini aşdığını ona xatırlatmaq olmalıdır.

Muaviyə əl-Quşeyri belə rəvayət edir: “Peyğəmbərdən (sallallahu aleyhi və səlləm):  “Ey Allahın elçisi, zövcəmizin bizim üzərimizdə olan haqqı nədir?” deyə soruşdum. O (sallahu aleyhi və səlləm) belə buyurdu: “Yediyində onu da yedirtmən! Geyindiyində və ya geyim əldə etdiyində onu da geyindirmək! Onları döyməyin (digər hədisdə: üzünə vurmamaq, kobudluq etməmək və yalnız evdə olarkən yatağını ayırmaq) və pisləməyin!”  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) vida həccinin xütbəsində demişdir: «Qadınlarla xoş davranın. Onlar sizin məsuliyyətinizdədirlər. Sizin onlara qarşı xoş davranmaqdan başqa haqqınız yoxdur. Yalnız əgər açıq-aşkar pis-fahiş iş görsələr o zaman onları yataqdan ayırın, elə də güclü olmayan şəkildə vurun. Əgər onlar sizə itaət etsələr bundan artığını edib zülm etməyin. Həqiqətən sizin qadınlar üzərində, qadınların da sizn üzərinizdə haqqı vardır. Sizin qadınlar üzərində haqqınız, onların sizin evinizə xoşlamadığınız kimsələri buraxmamaqdır. Qadınların sizin üzərinizdə olan haqqları isə, geyim və qida ehtiyaclarını ödəməklə onlara xoş münasibət bəsləməkdir» İbn Macə: № 1501. Tirmizi: 2/ 315/ № 1173. Uca Allah həmçinin buyurur: "Kişilərin qadınlar üzərində şəriətə müvafiq haqları olduğu kimi onların da kişilər üzərində haqları vardır. Kişilərin onlar üzərində olan haqları isə bir dərəcə üstündür. Allah Qüdrətlidir, Müdrikdir." (əl-Bəqərə, 228) «Kişilər qadınlar üz...

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Sizin ən xeyirliniz öz ailəsinə qarşı xeyirli olanınızdır. İçinizdə ailəsinə qarşı ən xeyirli olan mənəm"  Tirmizi, İbn Macə Digər hədisdə: “Möminlərin ən mükəmməl imana sahib olanı ən gözəl əxlaqlı olanıdır. Sizin ən xeyirliniz isə qadınları üçün xeyirli olanınızdır»  Həsənun Səhih. Səhih Sünən Tirmizi: № 928. Tirmizi: 2/ 315/ № 1172

Uca Allah buyurur: Onlarla (qadınlarla) xoş rəftar edin. Əgər onlar xoşunuza gəlmirsə, ola bilsin ki, xoşla-madığınız bir şeydə Allah sizə çoxlu xeyir nəsib etmiş olsun. (ən-Nisa, 19) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Mömin kişi mömin qadına nifrət etməsin. Onun bir əxlaqi xüsusiyyətini xoşlamasa, digərini xoşlar» Hədis səhihdir. Səhih əl-Cami əs-Səğir: № 7741. Müslim: 2/ 1091/ № 1469.

Avfu b. Məlik əl-Əşcai rəvayət edir ki, Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) hüzurunda doqquz, yaxud səkiz, yaxud yeddi kişi idik. Peyğəmbər: «Allahın Rəsuluna beyət etməzsinizmi?» deyə buyurdu. Halbuki bizlər bir az öncə ona beyət etmişdik və Peyğəmbər bu sualını üç dəfə təkrar etdi və bizlər də əllərimizi beyət üçün uzadıb: «Ya Rəsulullah! Biz bir az öncə sənə beyət etdik. İndi nə üçün beyət edirik» dedik. Peyğəmbər: «Allaha ibadət edin və Ona heç bir şeyi şərik qoşmayın, beş vaxt namaz qılın və insanlardan heç bir şey istəməyin» deyə buyurdu. Sonra mən bu camaatdan bəzilərini gördüm ki, hər hansı birisinin qamçısı yerə düşdüyü zaman (yaxın olan) birisindən istəməzdi (özü düşər) və götürərdi».  Müslim 1043

Allah Rəsulu (sallallahu aleyhi və səlləm):  "Birinizin ipini belinə atıb bir dəstə odun gətirərək satması və beləcə Allahın bununla onun şərəfini qoruması xalqdan istəməsindən daha xeyirlidir. (Kim bilir, bəlkə də, bir şey) verərlər (minnət altında qalar) və ya (heç bir şey) verməzlər, (zillətə düşər)", - deyərək işləməyi təşviq etmişdir.  Buxari, Zəkat, 50, 53; Müslim, Zəkat, 106.

"Hansı qazanc daha halal və təmizdir?" deyə soruşulan suala, Allah Rəsulu (sallallahu aleyhi və səlləm) "İnsanın öz əlinin əməyi, hər bir məqbul və halal alış-satış ən təmiz və halal qazancdır" cavabını vermişdir. Əhməd ibn Hənbəl, Müsnəd, IV, 141.

Allah Rəsulu (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Allah əlinin zəhməti ilə dolanan qulunu sevər" (İbn Macə). "Heç kim öz əlinin zəhməti və alnının təri ilə qazandığından daha xeyirli bir ruzi yeməmişdir. Davud peyğəmbər (Ona Allahın salamı olsun) də öz əlinin əməyi, zəhməti ilə dolanırdı". (Buxari). Davud (əleyhissalam) demişdir: “İlahi! Ən gözəl ruzi hansıdır?” Allah da buyurdu: “Əlinin bəhrəsi, ey Davud!” Əhməd ibn Hənbəl “əz-Zuhd” 371.

Uca Allah buyurur: “O kəsləri ki, özləri xəsislik edir, insanlara da xəsislik etməyi əmr edirlər. Kim haqdan üz çevirsə, bilsin ki, Allah, həqiqətən də, Zəngindir, Tərifəlayiqdir. (əl-Hədid surəsi, 24) Abdullah ibn Amr (radiallahu anhu) demişdir: (Bir gün) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) xütbə verərək demişdir: «Xəsislikdən həzər edin. Həqiqətən də sizdən öncəkilər xəsislik səbəbilə məhv oldular. (Nəfsləri) Onlara paxıllığı əmr etdi. Onlar da paxıllıq etdilər. Onlara qohumluq əlaqələrini kəsməyi əmr etdi. Onlar da kəsdilər. Onlara pisliyi (və ya yalan danışmağı) əmr etdi, onlar da etdilər.» (Əbu davud "Səhih Sünən”)

Əbu Hüreyra (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Mömin möminin aynasıdır. Mömin möminin qardaşıdır. Onu azmağa qoymaz və onu arxasından əhatə edib qoruyar» Əbu davud "Səhih Sünən"

Ənəs (radiallahu anhu) belə rəvayət edir: İki kişi Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) yanında asqırdı. Onlardan birinə dua edib, digərinə etmədi. Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) belə deyildi: «İki kişi asqırdı, birinə dua etdin, o birinə isə etmədin». Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurdu: «Bu, Allaha həmd etdi, digəri isə həmd etmədi.»  Əbu Davud "Səhih Sünən" Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurub ki, sizlərdən biri asqırsa, "əlhəmdulilləh" yəni (həmd olsun Allaha!) desin. Qardaşı və ya dostu isə ona: "yərhəmukəllah" yəni (Allah sənə rəhm etsin!) desin. O da "Allah sənə rəhm etsin!" deyənə: "yəhdikumullahu va yuslihu bələkum" yəni (Allah sizi doğru yola yönəltsin və işinizi avand etsin!) desin.  əl Buxari 7/125

(72) – Cubeyr ibn Mut'im (radiyallahu anhu) rəvayət edir ki, mən Ömərin min­bərdə belə dediyini eşitdim: “Əsil-nəcabətinizi öyrənin, sonra da qohumlarınızla əlaqələri möhkəmləndirin. Allaha and olsun ki, hər kəsin öz qardaşı ilə arasında inciklik ola bilər. Əgər qarda­şın­dan in­ci­yən kimsə aralarındakı qohumluq əlaqəsinin mahiyyətini bilsə, bu onu əlaqələri kəsməməyə təhrik edər”. İsnadı həsəndir İbn Abbas (radiyallahu anhumə) demişdir: “Əsil-nəcabətinizi qoruyun, qo­hum­­larınızla əlaqələri möhkəmləndirin. Çünki qohum nə qədər uzaq olsa da sən onunla əlaqəni möhkəmləndirsən, uzaq sayılmaz, həm­çi­­nin qo­hum nə qədər yaxın olsa da sən onunla əlaqəni kəssən, ya­xın sayıl­maz. Qiyamət günü hər bir qohumluq əlaqəsi öz sahi­binin önünə gələ­cək və əgər qohumluq əlaqələrini möhkəmlən­dir­mişsə, möh­kəmlən­dirdiyinə, onu kəsmişsə, kəsdiyinə şahidlik edəcək.” İsnadı səhihdir 

(70) – Həkim ibn Hizam Peyğəmbərə (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: “Bir de görüm, ca­hi­liyyət dövründə qohumluq əlaqələrini möhkəmləndirmək, qul azad et­mək və sədəqə vermək kimi gördüyüm yaxşı işlərə görə mə­nə sa­vab yazılıbmı?” Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: “Olub-keçən yaxşılıq­larla bəra­bər mü­səlman oldun!” Səhihdir

"Bəra (radiyallahu anhu) rəvayət edir ki, bir bədəvi gəlib dedi: “Ey Allahın peyğəmbəri! Mənə elə bir əməl öyrət ki, o məni Cənnətə salsın”. O dedi: “Müraciəti qısa etsən də, məsələni (məna baxımın­dan) ge­niş­lət­miş oldun. Kölə azad et, yaxud kimsəni köləlikdən azad et”. (Bə­dəvi) dedi: “Məgər ikisi də bir şey deyilmi?” O dedi: “Xeyr! Kölə azad etmək (yalnız öz vəsaitinlə) onu azad etməyin, kimsəni kö­lə­likdən azad etmək isə kölənin azad edil­məsinə köməklik göstər­mə­yindir. (Habelə, ya­xınlarına) bol-bol süd ve­rən qoyun bağışla, qo­hum­lara qənimətdən pay ver. Bunu bacarmasan, (insanlara) yaxşı iş­lər görməyi əmr et və (onları) pis işlərdən çəkindir. Bunu da ba­car­masan, onda heç olmasa dilini saxla, ancaq xeyir söy­lə” Səhihdir

Abdullah ibn Amr (radiyallahu anhu) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: “Qohumluq əlaqələrini qarşılıqlı olaraq saxlayan adam əlaqə quran kəs sayıla bilməz. Həqiqi əlaqə quran o kimsədir ki, qohumu onunla əlaqələri kəssə belə, onu yenidən qursun”. Buxari 5991

(67) – Əbu Bəkrə (radiyallahu anhu) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) dedi: “Allah tərəfindən günah sahibinə verilən cəzanın (Axirət gününə) saxlanıl­ması ilə yanaşı, (həmin cəzanın) dünyada da ona tezliklə veril­məsi üçün (ata-anaya qarşı) azğınlıq etmək və qohumluq əlaqələrini kəs­mək kimi günahdan daha münasibi yoxdur”. Səhihdir

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Qohumluq əlaqələrini kəsən kimsə Cənnətə daxil olmaz”. “Qo­humluq əlaqəsi ər-Rəhmandan bir şəcnədir1. O deyir: “Ey Rəb­bim! Mənə zülm edildi. Ey Rəbbim! Məni kəsdilər. Ey Rəbbim! Mə­nə..., mənə...”. Rəbbi də ona: “Səni kəsəni kəsməyimə, birləşdirəni də bir­ləş­dirməyimə razı deyilsənmi?!”– deyə cavab verir. Səid ibn Səm'an deyir ki, mən Əbu Hureyranın (Allah ondan razı olsun) kör­pə­­lərin və səfehlərin hökmranlığından Allaha sığındığını eşitdim. İbn Həsənə əl-Cuhəni deyir ki, mən Əbu Hureyradan soruşdum: “Bu­nun əlaməti nədir?” O dedi: “(O vaxt) qohumluq əlaqələri kə­si­lə­­cək, az­ğınlığa aparan adama itaət ediləcək və doğru yol göstərəni say­maya­caqlar”.

Əbu Hureyra (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, bir kişi Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və alə əlihi və səlləm) yanına gəlib dedi: “Ey Allahın elçisi! Mənim qohumlarım var. Mən onlarla əlaqələri birləşdirir, onlarsa mənimlə əlaqələri kəsirlər, mən onlara yaxşılıq edir, onlarsa mənə pislik edirlər, mən onlarla mülayim danışır, onlarsa mənimlə kobud rəftar edirlər”. O dedi: “Əgər sən deyən kimidirsə, onda elə bil ki, sən onlara isti kül yedizdirirsən. Bu cür rəftarın davam edənədək Allah tərəfindən onlara qarşı sənin yanında (onların əziyyətlərini dəf edən) köməkçi olar”. Uca Allah buyurur: "Yaxşılıqla pislik eyni ola bilməz. Sən (pisliyi) yaxşılıqla dəf et! O zaman səninlə ədavət aparan kimsə sanki yaxın bir dost olar". (Fussilət surəsi, 34).

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Həqiqətən, Allah sizə analarınızın qeydinə qal­mağı, sonra (yenə) analarınızın qeydinə qalmağı, sonra ataları­nı­zın qeydinə qalmağı, sonra da ən yaxın və ən yaxın olan­la­rın qeydinə qal­mağı buyurur”. Səhihdir

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: "Kim ruzisinin artmasını və ömrünün uzanmasını istəyirsə qohumluq əlaqəsini saxlasın". əl-Buxari, 2067; Muslim, 2557

Uca Allah buyurur: "Ey insanlar! Sizi tək bir şəxsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan zövcəsini (Həvvanı) yaradan və onlardan da bir çox kişi və qadınlar törədən Rəbbinizdən qorxun! (Adı ilə) bir-birinizdən (cürbəcür şeylər) istədiyiniz Allahdan, həmçinin qohumluq əlaqələrini kəsməkdən həzər edin! Şübhəsiz ki, Allah sizin üzərinizdə gözətçidir! (ən-Nisa surəsi, 1). "Xeyirxah insanlar mal-dövləti çox sevmələrinə baxmayaraq, qohum-əqrəbaya, yetimlərə, yoxsullara, (pulu qurtarıb yolda qalan) müsafirlərə, dilənçilərə və qulların azad olunmasına sərf edənlərdir...” (əl Bəqərə surəsi, 177). Əbu Hureyra (radiyallahu anhu) rəvayət edir ki: “Ən yaxın qohumlarını qorxut!”1 – ayəsi nazil olduqda Pey­ğəm­bər (sallallahu aleyhi və səlləm) ayağa qalxıb uca səslə çağırıb dedi: “Ey Kə'b ibn Luey oğul­la­rı! Özünüzü Oddan xilas edin. Ey Abdumənaf oğulları! Özü­nüzü Od­dan xilas edin. Ey Haşim oğulları! Özünüzü Oddan xilas edin. Ey Abdul­muttalib oğulları! Özünüzü Oddan xilas edin. Ey Mu­həm...

Əbu Məsud əl-Ənsari (radiallahu anhu) belə rəvayət edir: «Bir kişi Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) yanına gələrək dedi: «Mənim miniyim həlak oldu, məni tərkinə al!» Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) ona: «Məndə (səni tərkinə alacaq) bir şey yoxdur. Lakin sən filankəsin yanına get. Ola bilsin ki, o, səni tərkinə alar.» O, kişinin yanına gəldi. O da onu tərkinə aldı. Sonra Peyğəmbərin yanına gəlib ona xəbər verdi. Peyğəmbər buyurdu: «Xeyri göstərənə, xeyri edənin misli qədər savab vardır.» Əbu Davud “Səhih Sünən”

Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) yüksək xüsusiyyətlərindən biri də onun çox həyalı bir insan olması idi. Belə ki, Əbu Səid əl-Xudri -radiyallahu anh- onun haqqında belə deyir: "Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) örtüklərinin içində bakirə qızdan daha həyalı idi. Onun xoşlamadığı bir şey olduğu zaman biz bunu onun üzündən hiss edərdik" (Buxari). Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Həya bütünlüklə xeyirdir» Digər rəvayətdə: «Həya imandandır.» (Əbu Davud “Səhih Sünən”) Əbu Məsud (radilallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «İlk peyğəmbərlik kəlamından insanların yaddaşında qalan (və zamanımıza qədər gəlib çatan) söz belədir: «Utanmırsansa, istədiyini et.» (Əbu Davud “Səhih Sünən”)

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «İnsanlara təşəkkür etməyən kəs, Allaha da şükr etməz.»  Əbu Davud “Səhih Sünən” «Kimə bir nemət verilsə və o, bu neməti dilə gətirsə, onun şükrünü yerinə yetirmiş olar. Əgər kimsəyə söyləməyərək yaxşılığı gizlətsə, ona nankorluq etmiş olar.»  Əbu Davud “Səhih Sünən”

Rəsulullah (sallallahu aleyhi va səlləm) demişdir: “Üç zümrə vardır ki, böyük həyəcan onları qorxutmayacaqdır, onlar hesab-kitaba çəkilməyəcək. Məxluqatın sorğu-sualı bitənə qədər onlar müşkdən təpələr üzərində gözləyəcəklər; Allah rizası üçün Qur`an oyrənib, onunla insanlara imamlıq edərək insanların razı qaldığı kəs, Allah rizası üçün insanları namaza dəvət edən kəs, bir də Rəbbi ilə özü arasında və ağsaqqalları ilə özü arasında yaxşı münasibət quran qul”. (Təbərani)

Rəsulullah (sallallahu aleyhi va səlləm) dedi: “Kim Qur`anı oxuyar, onu öyrənər və ona əməl edərsə Qiyamət günündə başına nurdan elə bir tac geyindirilər ki, parıltısı günəşin parıltısı kimidir. Ata-anasına da dünyanın tay ola bilməyəcəyi bir xələt geyindirilər. Onlar soruşarlar: - Bu xələt bizə niyə geyindirildi? - Övladınız Qur`anı götürdüyünə görə,- deyə cavab verilər. (Hakim)

Abdullah (radiallahu anhu) rəvayət edir:  «Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm): «Aranızda pəhlivan kimə deyirsiniz?» deyə soruşdu. Onlar: «Heç kəsin məğlub edə bilmədiyi kimsəyə!» deyə cavab verdilər. O buyurdu: «Xeyr. Pəhlivan, qəzəb anında özünə hakim olan kimsədir.» Əbu Davud “Səhih Sünən”

Cabir ibn Abdullah (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Bir adam bir söz söyləyər və çevrilib gedərsə, o söz əmanət sayılar» Əbu Davud “Səhih Sünən”

Əbu Hüreyrə (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Bunlara bir üzlə, onlara da (başqa) bir üzlə yaxınlaşan ikiüzlü adam, insanların ən pisidir»  Əbu Davud “Səhih Sünən” «Dünyada ikiüzlü olanın Qiyamət günü oddan iki dili olar»  Əbu Davud “Səhih Sünən”

Əbu Hüreyrə (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Mömin bir yuvadan iki dəfə sancılmaz»  Əbu Davud “Səhih Sünən”

QƏLİZ DANIŞMAQ BARƏDƏ  Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Mənə cavamiul-kələm (qısa kəlimələrdən ibarət ancaq geniş mənaları əhatə edən sözlər verildi» (Müslim) Digər rəvayətdə: “Mən yığcam kəlmələrlə peyğəmbər göndərildim” (Buxari, 2977) Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) danışdıqda elə danışardı ki, kəlmələri saymaq istəyən saya bilərdi. (Buxari, Muslim) Aişə (radiallahu anhə) demişdir: “Rəsulullah sizin kimi tələm-tələsik və qatma-qarışıq danışmazdı. Əksinə, həm aydın, həm də aramla elə danışardı ki, yanında oturanlar onun dediklərini yadda saxlayardılar.” (Buxari, Muslim) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) sözləri nə uzun yorucu, nə də ki qısa faydasız olardı. Özü də nə kobudluq edər, nə də bir kimsənin mənliyinə toxunardı. O, nə söyüşcül, nə də bazarda qışqırbağır salan bir adam deyildi, həm də pisliyi pisliklə dəf etməz, əksinə, əfv edər və bağışlayardı. (Buxari) Uca Allah onun haqqında belə buyurur: "Allahın mərhəməti sayəsində sən onlar...

QƏLİZ DANIŞMAQ BARƏDƏ  Amr ibn əl-As (radiallahu anhu) bir gün belə dedi: «Bir kişi qalxıb sözü uzadaraq danışdı.» Amr dedi: Əgər bu adam qısa danışsaydı, özü üçün daha xeyirli olardı. Mən Rəsulullahın (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini eşitdim: «Mən düşümdüm və ya əmr olundum ki, sözü uzatmayım. Çünki (sözü) uzatmamaq daha xeyirlidir.»  Əbu Davud “Səhih Sünən” Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir:  «Allah kişilər arasından dilini inəyin dilini (otlara) doladığı kimi (sözlərə) dolayaraq danışan ədəbiyyatçıya qəzəblənər.» Əbu Davud “Səhih Sünən”

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Həqiqətən bəlağətin bir qismi sehrdir.» Onun mənası budur: «Həqiqət adamın əleyhinə olar. O, dəlilləri dilə gətirməkdə haqq sahibindən daha güclü ola bilər. (Bu adam) danışığı ilə adamları sehirləyər və haqqı özü ilə aparar. «Bəzi elmlər də cəhalətdir» sözünə gəldikdə isə, (onun mənası budur:) Bir alim bilmədiyi bir mövzuda özünü danışmağa məcbur edər, bu da onun cahilliyini ortaya çıxarar. «Şerdən bir qismi hikmətdir» sözünə gəldikdə, o, öyüdlər və insanların ibrət aldığı məsələlərdir. «Bəzi sözlər də bir günahdır» sözünə gəldikdə, bu sözünü və söhbətini onu maraqlandırmayan və dinləmək istəməyən adamlara danışmağındır.» Əbu Davud “Səhih Sünən”

Səlim ibn Əbu əl-Cad demişdir: Bir kişi (Onun Xuzaadan olduğunu güman edirəm) dedi: Kaş ki, namazı qılıb rahatlanardım. Orada olanlar sanki bu sözünə görə ona eyib tutdular. O dedi: Mən Rəsulullahın (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini eşitmişəm: «Ey, Bilal namaza iqamə ver, bizi namazla rahatlaşdır.»  Əbu Davud "Səhih Sünən" Qeyd: Onlar namazı uzun və xuşu ilə qıldıqları üçün rahatlaşırdılar. Biz isə tələm-tələsik, fikrimiz dünya işlərində olan halda qıldığımız üçün yoruluruq.

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Kişiyə günah olaraq hər eşitdiyini danışması kifayət edər.»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Vay olsun insanları güldürmək üçün yalan danışanın halına! Vay olsun, Vay olsun!»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Abdullah ibn Amir (radiallahu anhu) demişdir: "Bir gün Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) evimizdə oturarkən anam məni çağırdı və dedi: Gəl sənə bir şey verim. Bu zaman Peyğəmbər anama dedi: « Ona nə vermək istəyirsən?» Anam dedi: Ona bir quru xurma verəcəkdim. Bu zaman Peyğəmbər ona belə buyurdu: «Əgər ona heç nə verməsəydin, sənə bir yalan yazılacaqdı.»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Yalan danışmaq böyük günahdır.  Uca Allah buyurur: “Vay halına iftiraçının və günahkarın!” (“Casiyə” surəsi, 7) “Elə isə murdar bütlərdən uzaq olun, yalan sözlərdən də çəkinin;” (“Həcc” surəsi) 30 Əbu Bəkrə nəql edir ki:  Peyğəm­bər - ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun - üç dəfə: “Sizə günahların ən böyük­ləri barədə xəbər verimmi?”– deyə soruşdu. Səhabələr: “Bəli, ya Rə­sulallah!”– deyə cavab verdilər. Peyğəm­bər: “Allaha şə­rik qoşmaq, valideyn­lərin üzünə ağ olmaqdır, – deyib söy­kəndiyi yerdən qalxıb oturdu, və yalan söz danışmaqdır”– dedi”. O bunu dalbadal o qədər təkrar etdi ki, mən öz-özümə de­dim: “Nə olaydı, o susaydı”. (Səhihdir, Sünən ət-Tirmizi).  Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) həmçinin demişdir: «Yalandan çəkinin! Çünki yalan pozğunluğa aparır. Şübhəsiz ki, pozğunluq da Cəhənnəmə aparır. Adam o qədər yalan danışır və yalan axtarır ki, hətta Allah dərgahında yalançı yazılır. Düzgünlüyə riayət edin! Çünki düzgünlük...

İbn Abbas (radiallahu anhu) belə dedi: «Bir siçan çırağın fitilini çəkib gətirdi. Onu Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) qarşısındakı oturduğu döşəkçənin üstünə atdı. Döşəkçədə bir dirhəm qədər yer yandı. Peyğəmbər dedi: «Yatmaq istədikdə çıraqlarınızı söndürün. Çünki şeytan bu cür siçanı belə bir iş görməyə yönəldir və o, sizi yandırır.» (Əbu Davud) Abdullah ibn Ömər (radiallahu anhu) Peyğəmbərdən (sallallahu aleyhi və səlləm) belə rəvayət edir: «Evləinizdə odu yanaraq qoyub yatmayın»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Əsma bint Əbu Bəkr rəvayət edir ki, bir qadın belə dedi: "Ey Allahın elçisi! Mənim bir qadın qonşum var (yəni, zərər verəndir). Ərimin mənə vermədiyi bir şeyi vermiş kimi göstərməkdə mənə bir günah varmı? Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurdu: «Verilməyən bir şeyi verilmiş kimi göstərən kimsə iki yalan paltar geyinənə bənzər.»  Əbu Davud "Səhih Sünən"

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «İki adam, üçüncü adamın yanında gizli danışmasın. Çünki bu onu kədərləndirir.» Əbu Davud "Səhih Sünən"

Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) demişdir: «Sizdən biriniz qardaşının əşyasını zarafatla, yaxud ciddi olaraq götürməsin. Kim qardaşının əl ağacını götürmüşsə, qoy onu qardaşına qaytarsın.» (Əbu Davud "Səhih Sünən") Abdurrahman ibn Əbu Ləylə rəvayət edir ki, Muhəmmədin səhabələri bizə belə danışdı. Onlar Peyğəmbərlə (sallallahu aleyhi və səlləm) birlikdə səfər edərkən onlardan biri yatdı. Bu zaman səhabələrdən bəziləri gedib o səhabənin yanındakı kəndiri götürdü və o səhabə də qorxdu. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurdu: «Bir müsəlmanın, başqa müsəlmanı qorxutması halal deyil» (Əbu Davud "Səhih Sünən")

Əbu Hüreyrə (radiallahu anhu) Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə dediyini rəvayət edir: «Sən Eşitdikdə - digər rəvəyətdə: «Kişi dedikdə: «Insanlar həlak oldu» o, onların həlak olanıdır.» Əbu davud demişdir: Malik belə dedi: «İnsan bu sözü xalqın dini vəziyyətini görüb kədərlənərək deyərsə, mən bunda bir qorxu görmürəm, (amma) özünü bəyənib başqalarını isə kiçik hesab edərək bu sözü deyərsə, o zaman bu qadağan olunmuş çirkin sözdür.» Əbu Davud "Səhih Sünən" İmam Nəvəvi demişdir: “Alimlər ittifaq etmişlər ki, bu qınaq yalnız insanları aşağılayıb özünü onlardan üstün tutaraq belə deyənə aiddir…” (“Səhih Muslimin şərhi”, 16/175).

Xəstəlik Allah Təalanın mömin bəndələri üçün bəxş etdiyi mərhəmətidir. Çünki xəstəlik vasitəsilə möminin günahları yuyulur. Allahın Peyğəmbəri (salləllahu aleyhi və səlləm) demişdir: “Xəstəlikdən əziyyət çəkən elə bir qul yoxdur ki, Allah onu günahlardan təmizlənmiş halda xəstəlikdən azad etməsin”. (Buxari) Cabir (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Peyğəmbər Ummu Saib adlı (xəstə) bir qadına baş çəkdi. Qadın titrəyirdi. Peyğəmbər soruşdu: “Sənə nə olub?” O dedi: “Qızdırmam var. Allah onu zəlil etsin!” Peyğəmbər dedi: “Sus, onu söymə! Çünki bu (xəstəlik), körük dəmirin pasını apardığı kimi, möminin günahlarını silib aparır”. (Buxari) “Həqiqətən, müsəlman qul xəstələndikdə Allah mələklərinə belə vəhy edir: “Ey mələklərim! Mən qulumu iplərimdən biri ilə bağladım. Əgər onun ruhunu alsam, onu bağışlayaram, yox əgər onu sağaltsam, günahlarından təmizlənmiş olar (digər rəvayətdə: onu yaxşı işlər görməyə müvəffəq edər)!” (əl-Albani «Sahihul-Cəmiis-Sağir») XƏSTƏLİYƏ S...

Nafi rəvayət edir ki, bir dəfə bir nəfər ibn Ömərə cəvariş deyilən bir dərman gətirdi. İbn Ömər ondan: “Bu nədir?”– deyə soruşduqda, adam: “Bu, yeməyi həzm edən bir dərmandır”– deyə cavab verdi. Onda İbn Ömər dedi: “Bu dərman mənim nəyimə gərəkdir?! Elə bir ay olmayıb ki, həmin ayda mən doyunca yemək yeyim. Mən elə insanlar görmüşəm ki, onlar doyunca yeməkdən daha çox ac qalardılar” (Hilyətul-Övliya, 1/300). Burada İbn Ömər Peyğəmbər və onun səhabələrini qəsd edir.

Yemək bol olduğu qonaqlıqlarda belə Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) ehtiyacını ödəyəcək qədər yeyər və qarnını yeməklə doldurmazdı. Hədislərin birində Peyğəmbər belə buyurmuşdur: “İnsanın ən çox şər doldurduğu tuluq – onun qarnıdır. Adəm övladına belini dik tutacaq qədər az miqdarda loxmalar yemək bəs edər. Və əgər daha çox yemək istəyərsə, onda mədəsinin üçdə birini yemək üçün, üçdə birini su üçün, üçdə birini də hava üçün ayırsın” (Silsilətul-Əhadisis-Səhihə) İbn Rəcəb demişdir: “Bu hədis tibbin bütün əsaslarını özündə cəm edən bir bünövrədir. Rəvayət edilir ki, (hicrətin 243-cü ilində vəfat etmiş, nəsrani) həkim İbn Əbu Masiveyh, Əbu Xeysəmənin kitabında bu hədisi oxuduqdan sonra demişdir: “Əgər insanlar bu hədisdə deyilənə əməl etsəydilər, sağlam olardılar, beləliklə də, nə bir xəstəxana qalardı, nə də bir əzcaxana.” Demək, bütün xəstəliklərin səbəbi həddən ziyadə yeməkdir (Camiul-Ulum vəl-Hikəm, 47-ci hədisin şərhi).

ALLAH RƏSULUNUN DOLANIŞIĞI NECƏ İDİ? Ömər ibn Xəttab demişdir: Bir gün mən Rəsulallahın (salallahu aleyhi və səlləm) yanına gəlib onun həsirin üstündə uzandığını, başını içi xurma lifi ilə doldurulmuş bir yastığa söykədiyini və həsirin də onun böyrünə iz saldığını gördüm və ağlamağa başladım. Rəsulullah məndən: "Niyə ağlayırsan?" deyə soruşdu. Mən dedim: "Xosrov və Qeysər (Fars və Rum padşahları) cah-cəlalləq içində yaşayır, sən isə Allahın rəsulu olduğun halda belə acınacaqlı vəziyyətdə yaşayırsan". Onda Rəsulullah dedi: "İstəmirsən ki, dünya onlara, Axirət isə bizə nəsib olsun?!" (Buxari, 4532) İbn Məsud rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər həsirin üstündə uzanıp yatdı (və həsir onun böyrünə iz saldı). Oyandıqda mən əlimi onun böyrünə sürtə-sürtə dedim:  “Ya Rəsulullah, izin ver, sənin rahatlığın üçün bu həsirin üstünə yumşaq bir şey sərək”. Onda Rəsulullah belə buyurdu: “Mənimlə dünyanın məsəli, ağacın kölgəsi altında dincini aldıqdan sonr...